Hangi amaç için hangi elektrot?
Çubuk elektrotların seçiminde, malzeme ve kaynak teknolojisine yönelik boyutlar dikkate alınmalıdır.
Kısa genel bakış
Tip
Açıklama
Tanımlama
R, RR
Rutil
Üniversal kullanımlı standart elektrot, damlacıklardan oluşmuş ile orta arasında bir damla geçişi, iyi mekanik değerler, kaynak pozisyonları PA, PB, PC, PE, PF, (PG sadece sınırlı)
RB
Temel rutil
Ulaşılabilir sertlik değerlerinden oluşan bir kombinasyon olarak kullanım ve kaynakçı ile kaynak dikişi üzerinde sonradan işlem konusunda yüksek gereklilikleri olan üniversal kullanım
B
Temel
Yüksek mekanik kalite değerleri gereklilikleri için kullanım, orta ile iri arasında damla geçişi, zor eriyen cüruf, tüm pozisyonlarda mümkün, lütfen elektrotların geri kuruma süresine dikkat edin
RC
Rutil selüloz
PG pozisyonunun da üstesinden güvenli bir şekilde gelebilmek için rutil elektrot ikamesi olarak, daha az cüruf oluşumu, kaynakçı ve kaynak sonrası işleme konusunda daha yüksek gereklilikler
C
Selüloz
Ağırlıklı olarak boru bağlantılarındaki kök pasosu (boru hattı kaynağı) PG pozisyonunda kullanılır, iyi mekanik kalite değerleri, orta damlacıklı, neredeyse hiç cüruf yok
Kaynak teknolojisi boyutlarına göre seçim
Her bir elektrot tipinin kendine özgü kaynak özellikleri vardır ve bu nedenle sadece bazı kaynak görevlerinde kullanılırlar.
Selülozik elektrot (C)
Selülozik elektrot (C), dikey dikiş kaynağına (poz. PG) çok uygun olması nedeniyle, büyük çaplı boruların dairesel kaynaklarında kullanılırlar. Burada tercih edilen uygulama alanı, boru hattı döşeme işleridir. Dikey aşağıdan yukarıya pozisyonda (PF) kaynaklamayla karşılaştırıldığında burada kök paso için diğerine kıyasla daha kalın elektrotlar (4 mm) kullanılabilir. Bu da ekonomik avantajları beraberinde getirir. Rutil asidik karıştırılmış tiplerin (RA) bir avantajı, kompakt cürufların sıkıştığı ve zor çözündüğü dar oluklarda cüruf kalıntısıdır. Ra tipinin cürufu kendi içerisinde gözenekli bir yapıdadır ve cüruf çekici kullanıldığında kolayca temizlenebilen küçük parçalara ayrılır.
Rutil elektrotu (R, RR)
Rutil elektrotunun (R, RR) özellikleri arasında iyi bir tekrar ateşleme, kolay cüruf temizliği ve zor erişilebilen noktalarda iyi bir kaynak dikişi görünümü vardır. Diğer özellikleri ise cürufun tamamen temizlenmesi ve iyi bir kaynak dikişi görünümünün ihtiyaç duyulduğu tüm noktalarda köşe kaynağı ve son paso kaynakları ve puntalama işleridir.
Rutil-selüloz tipi (RC)
Rutil-selüloz tipi (RC) dikey yukarıdan aşağıya kaynak dahil tüm pozisyonlarda kaynaklanabilmektedir. Bu nedenle, özellikle montaj koşullarında çok amaçlı olarak kullanılabilir. Kaynak dikişi görünümünün yüksek talepleri karşıladığı kalın kaplamalı sürümü, bu nedenle küçük işletmeler için genelde çok amaçlı elektrottur.
Rutil bazlı elektrotlar (RB)
Rutil bazlı elektrotlar (RB) daha ince ve özel karakteristiği nedeniyle, PF pozisyonundaki kaynaklarda ve kök paso kaynaklarında çok iyi sonuç vermektedir. Bu nedenle küçük ve orta çapa sahip boru hatlarının döşenmesi tercih edilen bir kullanım alanıdır.
Temel elektrotlar (B)
Temel elektrotlar (B) tüm pozisyon kaynağına uygundur. Hatta özel tipleri dikey dikiş kaynağı için de uygundur. Ancak diğer tiplere oranla kaynak dikişi görünümü biraz kötüleşmektedir. Nitekim bunun için kaynaklanan ürünün "iç değerleri" iyileşir. Tüm elektrot tipleriyle kıyaslandığında temel elektrotlar en iyi dayanıklılık özelliklerine ve kaynaklanan üründe en yüksek çatlama güvenilirliğine sahiptirler. Bu nedenle, örn. düşük kaynak özelliğine veya yüksek et kalınlığına sahip çelikler gibi, ana metallerin kaynaklanmaya elverişli olması açısından zorlu şartların bulunduğu her yerde kullanılırlar. Ayrıca inşaatlar gibi sonradan işletimde düşük sıcaklıklara maruz kalınan yerlerde yüksek oranda dayanıklılık sunarlar. Düşük hidrojen oranıyla bu tip, özellikle yüksek dayanıklı çeliklerin kaynaklanmasına elverişli hale getirmektedir.
Malzemeye yönelik unsurlara göre seçim
Ana malzemenin sağlamlığı ve dayanıklılığı normalde kaynaklanan üründe de bulunmalıdır. Bu kapsamda elektrot seçimini kolaylaştırmak için bir çubuk elektrotta, akma dayanımının asgari değerleri, yırtılma dayanımı, kaynaklanan ürünün dayanıklılığı ve bazı kaynak özelliklerinin bulunduğu, DIN EN ISO 2560-A uyarınca eksiksiz bir tanıma sahiptir.
Örneğin E 46 3 B 42 H5 kısa açıklama bulunduğunda bunun anlamı şu şekildedir: Akma dayanımı en az 460 N/mm2, yırtılma dayanımı 530-680 N/mm2 arasında ve asgari genleşmesi %20 (46) olan örtülü elektrot kaynağı (E) için bir çubuk elektrot söz konusudur. 47 jul darbe enerjisine -30°C'ye kadar sıcaklıkta ulaşılabilir (3). Elektrot temel ile kaplanmıştır (B). Bunu, elektrotun yayılımına ve akım eğilimine yönelik bağlayıcı olmayan bilgiler izler. Örnekte belirtilen çubuk elektrotun yayılım oranı %105 ila 125 arasındadır ve sadece doğru akımda (4) dikey yukarıdan aşağıya kaynak hariç tüm pozisyonlarda kaynağa elverişlidir (2). Kaynaklanan ürünün hidrojen oranı 5 ml / 100 g / kaynaklanan ürün değerinin altındadır (H5). Kaynaklanan ürün mangan haricinde başka alaşım elemanları barındırdığında, bu kod numarasının önünde, kaplama tipi için kimyasal elementler için kod numarası ve yüzdelik oran için rakamlar barındıran (örn. 1Ni) bir kod numarası bulunur.
Yüksek mukavemetli çelikler gibi hidrojen kaynaklı çatlak oluşumuna eğilimli olan çeliklerin kaynaklanmasında düşük hidrojen oranı önemli bir rol oynar. Burada oksijen oranı için gerekli bilgileri barındıran bir tanım bulunur.
Benzer tanımlama sistemleri ayrıca yüksek mukavemetli elektrotlarda (DIN EN ISO 18275), ısıya dayanıklı elektrotlarda (DIN EN ISO 3580-A) veya paslanmaz elektrotlarda da (DIN EN ISO 3581-A) mevcuttur. Isıya dayanıklı ve paslanmaz elektrotlarda, sağlamlık özelliklerine ek olarak, kaynaklanan ürünlerin ısıya karşı dayanıklılık ve korozyon özellikleri de, ana metal değerleriyle örtüşmelidir. Bu kapsamda, kaynaklanan ürünün mümkün olduğunca aynı türde olması veya ana metalden daha yüksek alaşımda olması kuralı geçerlidir.
